Gielen Aroma

Attar Motia

ATTAR MOTIA                 -                JASMINUM SAMBAC/SANTALUM ALBUM

Familie: Oleaceae/Santalaceae
Attar Chameli is van de Jasminus grandiflorum en Santalum album.
De Jasminum sambac en de Jasminum grandiflorum, alhoewel behorende tot dezelfde genus hebben verschillende geurkarakterisiteken. J. sambac bekend en veel gebruikt in India en de J. grandiflorum gecultiveerd in Europa. De J. sambac heeft zijn opmars gevonden in Europa en de Jasminum grandiflorum wordt geteeld in India, in Tamil Nadu, om absolute van te produceren voor de buitenlandse markt.

Bij het inhaleren geven de twee soorten verschillende fysische, emotionele en geestelijke reacties. In India wordt de Jasminum sambac ervaren als symbool van de onschuld, zuiverheid en zoetheid, diepe innerlijke emoties door inhalatie van het aroma opgewekt in de hersenen. In India neemt deze jasmijn een centrale plaats in en geeft de innerlijke boodschap kracht en betekenis en niet het uiterlijke vertoon.

Commercieel centrum van de teelt is Madurai in Tamil Nadu. Zaailingen worden geteeld voor distributie aan de boeren door het hele land. De verkoop van verse bloemen beloopt hier 10-15 ton per dag, geproduceerd door 2000 boeren. De top oogst is van maart tot juni en kleinere hoeveelheden worden geoogst in augustus-september en januari-februari. De bloemen gaan door het hele land, maar er is ook export, bijvoorbeeld naar Dubai.

India is het land van de geur.
Men kookt met aromatische kruiden en specerijen, gebruikt balsamieke wierook, gebruikt guirlandes en kransen met verse zeer aromatische bloemen bij religieuze en sociale gebeurtenissen en andere geurige tradities, iedere dag opnieuw. Jasmijn is een van deze veelvuldig gebruikte bloemen.
De geur van jasmijn opent zwaar, zoet, rijk met diepte, exotisch, mysterieus, met fruitachtige noten gelijkend op de neroli. De knoppen openen om 11 uur ’s avonds en de J. sambac is “The Queen of the Night”.
De J. grandiflorum is zachter en zoeter van geur, meer etherisch en licht, met kruidige, fruitachtige noten die doen denken aan een aromatische thee. Deze knoppen openen zich in de ochtendschemering net voor de zon opkomt en op dat tijdstip is het etherische parfum op zijn piek. Christopher McMahon noemt daarom de J. grandiflorum “The Queen of the Dawn”.

Op de verse bloemenmarkt in Bangalore zitten de kransenmakers te werken, in de schaduw, met jasmijn, roos, tuberoos, Tagetes erectus, te weven aan hun prachtige creaties, voor de tempel, een bruiloftsfeest, ter ere van de goden, enz. De eenvoudige dorpsvrouwen dragen kransen van jasmijn in hun haar, de armste boer kan zich voor een paar stuivers een van de fijnste haarornamenten veroorloven en dat is de kracht van India. Een bruiloftsfeest in India van 200-2000 personen gaat gepaard met honderden kilo’s jasmijn, tuberoos en roos in kransen en guirlandes, haartooien, gordijnen, vloeren, enz., en ook de bruidskamer is bedekt met jasmijn en ook speelt een krans van jasmijn, roos en tuberoos een rol, als ze uitgewisseld worden tussen de echtelieden bij de eed die ze afleggen.
Voor 1 kilo jasmijn absolute zijn 8 miljoen bloemen nodig,  voorzichtig met de hand geoogst, om ze niet te kneuzen of te beschadigen. Beschadigde bloemen geven onprettige geuren af in het absolute en geen destillateur zal ze gebruiken. Jasmijn sambac absolute kost 1700-2500 $ de kilo.

Het produceren van een absolute: 100 kilo verse J. sambac bloemen gaan in een extractie unit. Hoe kleiner de unit des te hoger is de kwaliteit van het absolute, aangezien het wassen met de hoogwaardige gezuiverde hexaan veel zorgvuldiger kan plaats vinden. In dunne lagen wordt 15 kilo bloemen op een soort cirkelvormige lade gelegd, zodat de hexaan alle delen van de bloem kan wassen. De laden zijn bevestigd aan een ijzeren paal met houders van metaal, die beletten dat de laden elkaar raken. Hret is belangrijk dat de bloemen onbeschadigd blijven, zodat er geen “off notes” (verkeerde noten) in het eindproduct terechtkomen. Als de extractie unit is geladen wordt hij afgesloten en begint het wassen: iedere partij wordt twee keer één uur gewassen. De hexaan lost alle oplosbare delen van de plant op, niet aromatische wassen, pigmenten en de hoogwaardige volatiele aromatische moleculen. De oplossing: oplosmiddel én oplosbaar plantmateriaal wordt gefilterd en daarna met lage druk gedestilleerd om het oplosmiddel te herwinnen voor verder gebruik. De overblijvende was massa is de concrète en bevat in het geval van . sambac 55% volatiele olie, in dit geval ISO gecertificeerd.
De concrète is slecht oplosbaar in alcohol en daarom moeten de wassen met de etherische olie worden verwijderd. Om de absolute te produceren uit de concrète wordt de wasachtige substantie verwarmd van 46 – 68°C en geroerd met (in India) pure rietsuiker alcohol. In het Westen wordt pure ethanol gebruikt. Door de was te verwarmen en te roeren, lost de concrète op in zeer miniscule bolletjes die aan de oppervlakte van de massa gaan drijven. De aromatische moleculen lossen gemakkelijker op in alcohol dan de was, daarom ontstaat er een perfekte scheiding van die twee. Ook een bepaalde hoeveelheid was wordt echter opgelost en die kan alleen worden verwijderd door te roeren en de temperatuur te verlagen tot -1°C. Op deze manier slaat de meeste was neer. Als laatste voorzorgsmaatregel wordt de gezuiverde oplossing koud gefilterd waardoor alleen het wasvrije materiaal overblijft. De alcohol wordt teruggewonnen uit het extract ontdaan van was door een lichte destillatie onder lage druk. Dit moet voorzichtig gebeuren zodat de volatiele componenten van het extract in tact blijven. Het proces om alcohol te verwijderen kent verschillende stadia en de laatste verwijdering is onder vacuüm. Het is een vak en een kunst: iedere procedure moet op de juiste wijze en tijd worden uitgevoerd.

Het maken van de attar:
Sinds eeuwen in Noord India, Kannauj met hydro-destillatie onder lage temperatuur en met lage druk van verse jasmijnbloemen in sandelhoutolie. De kleur is oranjebruin en de geur is krachtig, zoet, bloemig en door de sandelhout iets houtiger. De geur karakteristieken zijn totaal verschillend van de absolute. De bloemen worden geoogst in de vroege avond in lage bamboe manden en worden bewaard op een koele plek tot de destillatie begint. De manden worden in de koperen destillatieketel gezet in totaal tot 50 kilo. Er wordt zoveel water toegevoegd dat manden en bloemen onder water staan. De destillatie en productie van de attar verloopt verder zoals boven beschreven in het algemene gedeelte.
Wordt gebruikt in dure parfums. Kan ook als een persoonlijk parfum op zich gebruikt worden. Wordt ook geproduceerd als Ruh, destillatie op dezelfde manier als de Attar, maar dan zonder sandelhout. Deze Ruh is niet erg stabiel. Erg duur en moeilijk aan te komen.
De kwaliteit is afhankelijk van het aantal bloemen dat gebruikt wordt meestal is dat 3-5% motia in de sandelhout.
Beroemd in Arabië als Nasrin, in het Farsi Yasmin genaamd. Dé geur van de moslim mystiek in Centraal Azië.

Enfleurage in Noord India 1996:
De Franse methode gebruikt bloemen die na de oogst langdurig hun aromatische geuren afgeven zoals jasmijn en tuberoos. De bloemen worden individueel geplaatst op een glaze plaat die een dunne laag geurloos dierlijk vet bevat, het “chassis”. Deze platen worden boven elkaar geplaatst en 24 uur lang kunnen de geuren geabsorbeerd worden door het vet. Na 24 uur werden de bloemen met de hand verwijderd en werden er nieuwe bloemen toegevoegd. Dit proces werd tot 36 keer herhaald. Dit verzadigde vet is een pommade.

Bij de Indiase methode wordt schoon en gepeld sesamzaad gebruikt in de plaats van vet. Verse bloemen van jasmijn en roos worden in afwisselende lagen op het sesamzaad op de vloer van een met cement bedekte kuil gelegd. In een ouderwetse molen met molenstenen, aangedreven door een os, worden de zaden uitgeperst bij een lage temperatuur. Ongeveer 650 kilo bloemen worden gebruikt om 250 kilo zaad te verzadigen. Deze olie wordt gegradeerd: de eerste persing is de Sira olie (eerste klasse). Twee lager gegradeerde oliën zijn de Baju (midden klasse) en Raji (lage klasse). Voor de twee lagere klassen worden de bloemen van de eerste klasse gebruikt. Deze olie wordt gebruikt in cosmetica, als massage olie en haarolie. Er is geen onderzoek naar deze olie verricht, maar aangezien er geen warmte bij dit proces is gebruikt kan men toch verwachten dat er speciale aromatische moleculen in deze olie zitten.

Werkzame bestanddelen:
In de sandelhout: sesquiterpenen: a en b-santaleen – a-farneseen. Sesquiterpenolen: santalol
In de attar: monoterpenolen: linalol. Esters: benzylacetaat, methylanthrilaat, benzylbenzoaat, methyljasmonaat. Ketonen: jasmon (een veilig keton) en Indol.

Werkzaamheid:
Afrodisiacum – analgetisch, mild - antidepressief – frigiditeit - huidverzorgend, droge, vette- – huidversterkend, huidverzorgend – impotentie - kalmerend - parfumerend – stress, spanningshoofdpijn  – spierpijn, massage – stimulerend - striae - tonisch, huid. Dosering 4-5% voor volwassenen in een draagolie; 5-10 druppels in bad.

Combinaties:
Is met heel veel olie te combineren. Persoonlijk zou ik deze speciale attar niet vermengen met een andere olie. De geur is met name reeds erg specifiek.

Geestelijk:
De grootste werking van de attar ligt op het psychische/emotionele vlak. Antidepressief – euforisch – verdrijft angst – verbetert het humeur – opwekkend – stimulerend.

Contra indicatie:
Bij normale dosering: niet toxisch, niet irritant, niet sensibiliserend. Bij hoge dosering kans op hoofdpijn. Oppassen bij een overgevoelige en/of beschadigde huid. Allergische reacties en dermatitis komen zelden voor. Testen in de binnenkant van de elleboog, minimaal 12 uur. Geeft de plek geen reactie dan is de attar veilig te gebruiken.

Foto's: Jasminum sambac
www.plantsman.com
www.desert-tropicals.com
www.plantoftheweek.org
www.logees.com

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – 2008.