Gielen Aroma

Calamintha sylvatica

CALAMINTHA SYLVATICA SSP.ASCENDENS (JORD.) P.W.BALL    –   BERGSTEENTIJM/BOSSTEENTIJM/STEENTIJM Geaccepteerde naam.
Niet geaccepteerde naam: Calamintha officinalis Moench
Synoniem:  Calamintha ascendens Jord.
                   Calamintha officinalis auct. Non Moench
                   Satureja calamintha ssp. Ascendens (Jord.) Briq.
                   Satureja sylvatica ssp. Ascendens (Jord.) Taylor & MacBryde.
De taxonomie is niet duidelijk.
Calamintha nepeta  geeft de volgende synoniemen:
                  Melissa nepeta L.
                  Satureja nepeta Scheel
                  Calamintha officinalis Moench.
De botanische naam Calamintha officinalis Moench is een plant die medisch werd gebruikt. De echte identiteit van de plant is niet zeker.
Het is mogelijk dat vroegere onderzoekers geen duidelijk onderscheid hebben gemaakt tussen drie nauw verwante taxa, te weten:
     Calamintha nepeta Savi – Kleine steentijm , Lesser calamint, Mountain calamint.
     Calamintha sylvatica Bromf. – Bergsteentijm, Wood calamint, Woodland calamint
                                                                     Synoniem: Calamintha intermedis Braun.
     Calamintha sylvatica Bromf. Ssp. Ascendens P.W.Ball – Bergsteentijm, Common calamint
                                                                     Synoniem:  Calamintha ascendens Jordan
                                                                                       Satureja ascendens Maly
                                                                                       Calamintha menthifolia Host.

Stuart 1979 ziet de Calamintha ascendens Jordan, als de gewone- of berg calamint  en geeft aan dat de bladeren werden gebruikt als kompres tegen kneuzingen. Wren echter, in 1975 zegt dat dit de Calamintha officinalis Moench is met het synoniem Calamintha menthifolia Host.

Familie: Lamiaceae (Labiatae).Gebruikt deel: bloemtoppen, stoomdestillatie.
De olie is lichtgeel van kleur en heeft een houtige scherpe geur, een beetje kamferachtig.
Bergsteentijm is een struikachtige vaste plant met onopvallende roze of lichtpaarse bloemen en een sterk aromatische geur, waardoor katten worden aangetrokken. (Zie ook kattemunt). Hij heeft een dunne kruipende wortelstok, diepgroen, lichtbehaard blad met 6 tanden aan weerszijden en in de zomer een bloem aar die bestaat uit 5 roze buisbloemen. De bladeren zijn donkergroen, zo’n 2-7 cm lang met 6 tot 10 paar vrij diepe tanden, ze zijn eirond en gesteeld. De zijnerven van het blad buigen af voor de bladrand. De plant houdt van zonnige tot licht beschaduwde plaatsen. De grond droog, voedselarm en kalkrijk. Hij groeit in lichte bossen, heggen, bosranden, grazige hellingen en op rotsachtige gronden.

In de USA. wordt het  gebruikt als lokmiddel voor wilde katten. Calamintha komt oorspronkelijk uit Europa en Azië, maar groeit nu ook in Noord Amerika en Zuid Afrika. Wordt gecultiveerd in het Middellandse Zeegebied, Polen en de USA. De etherische olie wordt gewonnen door stoomdestillatie van de bloemtoppen, is lichtgeel van kleur en heeft een houtachtige scherpe geur, lijkt op polei. Van oudsher gebruikt bij nervositeit en spijsverteringsproblemen, menstruatiepijnen, verkoudheid, koude rillingen, wormen, cholera, geelzucht en kramp. Een aftreksel van de bladeren geeft een pepermuntsmaakje. Siroop verlicht hoest. Van het verse blad maakt men kompressen tegen kneuzingen. De thee wordt gedronken voor winderige kolieken en als versterkend tonicum. Culpeper in zijn tijd schreef reeds over de thee, die zou goed zijn voor: “alle kwellingen van de hersenen”. Verder: dat het verlost van krampen, tekort aan adem en buikpijn of pijn in de darmen en dat het geelzucht geneest. Ook beveelt Culpeper het aan, met zout en honing, tegen wormen.

Andere soorten:
          Calamintha sylvatica en Calamintha nepeta: de bladeren van deze twee zijn slijmoplossend en zweetdrijvend. De C. sylvatica, de bergsteentijm heeft bladeren met muntgeur en bloeit in de nazomer.
          Calamintha grandiflora variegata: heeft een donkergroene tekening.

Werkzame bestanddelen:
citral, nerol, citronellol, limoneen, geraniol en andere. De component die katten aantrekt is meta-tabilacetoon 3-5%.

Werkzaamheid:
Adstringerend  -  anesthetisch  -   antireumatisch  -  aromatisch - carminatief -
diaphoretisch  -  dyspepsie  -  emmenagoog -  expectorant  -  flatulentie -  kolieken  - koortsonderdrukkend  -  nervositeit  -  reuma  -  sederend -  slapeloosheid  -   spasmolytisch  -  spierpijn  -  stress  -  tonisch – zweetdrijvend.
Tegenwoordig gebruikt als digestief en expectorant.

Geestelijk:
ontspannend en rustgevend. Tegen nerveuze spanningen en met stress samenhangende aandoeningen, slapeloosheid.

Contra indicatie:
niet toxisch, mogelijk wel in concentraties. Matig gebruiken. Veroorzaakt geen overgevoeligheid. Niet tijdens zwangerschap gebruiken.

Bron: www.itis.usda.gov/servlet/ Itis Report.
         Botanical. Com A Modern Herbal by Mrs. M. Grieve
         USDA Pl;ants profile: Calamintha sylvatica Bromf.ssp.ascendens (Jord.) P.W.Ball 
Foto: www.fungo.ceva.it
         www.hik.hu
         www.biologie.uni-regensburg.de
         www.dkimages.com
      

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen. Lith 2001 – maart 2007.