Gielen Aroma

Cistus ladaniferus

CISTUS LADANIFERUS Linnaeus 1753         -    CISTEROOS/LABDANUM
Familie: cistaceae. Gebruikt deel: 1. ruwe gom, resin.  2. blad, twijgen, bloeiende deel. Spanje. Stoomdestillatie. Soortelijk gewicht 0.960. Optische rotatie –18. Refractieve index 1.4591. Viskeuze lichtgele vloeistof. Onoplosbaar in water, oplosbaar in olie en alcohol. De harige bladeren zijn bedekt met een geurig resin, de labdanum. Daarom wordt hij ook wel labdanum of rotsroos genoemd. Dit is een klassiek ingrediënt in de parfumindustrie.
Stoomdestillatie van de labdanum levert 2% olie. Weyerstahl et al. vonden 300 bestanddelen, waarvan er 186 zijn geïdentificeerd, met als hoofdbestanddeel ledeen 9%.
Een resinoïde of resin concrète en een absolue door oplosextractie uit de ruwe gom worden eveneens geproduceerd.
De absolue is een halfvaste groene of amberkleurige massa met een zoete, balsemieke kruidige geur.
Een etherische olie door stoomdestillatie uit de ruwe gom, uit de absolue of rechtsreeks uit de bladeren en twijgen. Dit is een donkergele of amberkleurige olie met een zoete, warme, kruidige, muskusachtige geur.
Gehalte aan etherische oliën 3-5 %, 30 kg materiaal voor 1 liter essence.
Basis- en hartnoot in de parfumindustrie. Wordt gebruikt als fixatief in chypre en fantasie parfums, voedingsmiddelen, alcoholische- en soft dranken. Gebruik in de parfumindustrie tot een maximum van 0.8%.
Labdanum gom, een donkerbruine vaste massa, is een natuurlijk oleoresin, verkregen door het plantenmateriaal te koken. Dit is een van de oudste aromatische stoffen, al eeuwenlang in gebruik.      

Labdanum olie wordt verkregen door de oleo resin opf labdanum gum, die wordt verkregen door het plantmateriaal in water te koken, te destilleren (Leung & Foster 1996 p.337) of door de bladeren en twijgjes rechtstreeks te destilleren (Julia Lawless 1992 p.115).

De cisteroos of het zonneroosje is een kleverige groenblijvende struik tot 2,5 meter met geurige witte bloemen met een rode vlek op elk bloemblad en aromatische lancetvormige bladeren en was inheems te vinden in Corsica, in het Middellandse zeegebied en het Midden-Oosten. Klierharen op de jonge takjes en ook de bladeren scheiden een hars af, hetgeen een belangrijk product is in de parfumindustrie. De familie heeft meer dan 20 soorten. Bloeit van de vroege tot de late zomer. De Oude Grieken gebruikten de plant reeds bij wonden, zweren, gangreen, verbrandingen. Ze verwerkten cisteroos in wijn bij dysenterie en bij aandoeningen van de maag. De onderzoekers Bodart, Kramer en Cazin beschreven de goede werking op luchtwegaandoeningen, astma en bij tuberculose.
Napoleon zei al dat als hij in de buurt kwam van Corsica de maquis (het geurige struikgewas) kon ruiken. Cisteroos lijkt op een wilde roos en maakt samen met mirte, jeneverbes, rozemarijn, helicryse, lavendel, citroen, mandarijn, verveine, laurier, tijm, salie, bonekruid, oregano en pepermunt, deel uit van deze geurige maquis. Cisteroos werkt reeds in kleine hoeveelheden als een sterke luchtreiniger. Kan goed gemengd worden met andere luchtreinigende oliën: eucalyptus, dennensoorten, rozemarijn, hysop, tijm, engelwortel, kajeput, teatree, lavandin, laurier, niaouli en anijs.
Nu komt labdanum voor in het hele middellandse zeegebied, vooral in zuidelijk Frankrijk, Spanje, Portugal, Griekenland, Marokko, Cyprus en het voormalige Joegoslavië. De voornaamste producent van etherische olie is Spanje. Door de plant in water te koken wordt een gomachtige massa verkregen, Labdanumgom. Vroeger werd de hars gewonnen door op de plant te slaan. De vachten van de geiten en schapen in de heuvels van Cyprus zitten vol met labdanum. De herders verzamelden dat vroeger en verkochten het aan de handelaren. De Cyprioten mengden de labdanum met styrax en kalmoes olie en hadden zo hun eigen parfum. De Kruisvaarders namen dit recept mee naar de rest van Europa. Cyprus, Kreta, de Esterel bergen in Zuid Frankrijk. Spanje en Portugal produceren de labdanum.
Op Kreta liet men  geiten door de struiken lopen en kamde de gom uit de haren van de geit. Nu worden de twijgen met blad verzameld en gekookt en de hars van het wateroppervlak geschept. Gedestilleerd vormt het een sterk geurende essence, gebruikt als parfumfixatief en in zeep, cosmetica en deodorant. Het kan amber van walvissen vervangen en als insecticide dienen. De gom werd vroeger gebruikt voor de behandeling van slijmvliesontsteking, diarree en dysenterie. Ook werd zij gebruikt in pleisters. Uit dit gom, of uit de bladeren en twijgen, wordt door destillatie een etherische olie gewonnen. Het is een hele goede olie in de huidverzorging, met name bij acné, vooral bij meisjes in de puberteit.
Gebruikt als fixatief en geurcomponent in lotions, poeders, zepen, eau de cologne en parfums, speciaal oriëntaalse parfums en aftershaves.
Gebruikt in de meest belangrijkste voedingsmiddelen in het bijzonder vleesproducten en in alcoholische- en frisdranken.

De ct. pineen uit Corsica wordt wetenschappelijk onderzocht in Frankrijk omdat die mogelijk effecten heeft op auto-immuunziekten, die steeds meer voorkomen. Deze olie heeft als indicaties : virale infecties, auto-immuunziekten: reumatoïde polyarthritis, multiple sclerose, waterpokken, mazelen, bloedingen, insomnia, frigiditeit, snij wonden, acne, huidveroudering, rimpels. De olie is neurotonisch, antiviraal, wondhelend, adstringerend, bloedstelpend, harmoniserend op het parashympathisch zenuwstelsel. De Corsicaanse olie is sterker dan andere oliën.

Werkzame bestanddelen:
Monoterpenen: a-pineen 50%, camfeen 4%, sabineen, fellandreen, limoneen 3%, cymeen. Monoterpenische alcoholen: borneol 2%, nerol, geraniol, linalol, terpineen-4-ol, ledol 3.3%, furfurol, viridiflorol, 7%. Diterpenische componenten: labdana-8-a, 15-diol, acetoxy-15-labdanol-8. Esters: linalyl-acetaat, bornyl-acataat 3%-6%, methyl-benzoaat, benzyl-benzoaat, phenylmethyl-phenyl-propanoaat, ethyl-pinoaat, ethyl-campholenaat. Fenolen: eugenol 1%, thymol. Aldehyden:  alfa en y-camphoneliques. Ketonen: fenchon 1%, acetophenon 1.5%, 2,2,6-trimethylcyclohexanon 2%, zuren 1.8%, camphonanique-zuren en alfa en y-camphonelique-zuren. Lactonen: bicyclobutyrolactone, tubérolactone, 12-nor-ambrenolide. Verder: ledeen – alpha-ambrinol – ambrox – drimenon.
Exacte bestanddelen zijn afhankelijk van de herkomst.

*Onderzoek van een olie uit Corsica door John Wiley & Sons Ltd.: C-NMR spectroscopy en GC (quantification):
Een onderzocht bulk monster gaf 45 componenten. Hoofdbestanddelen a-pineen 39% - viridiflorol 11.8% - ledol 3.3% - bornylacetaat 3.1%. Voor de eerste keer werd de aanwezigheid in de olie van Cistus ladaniferus geconstateerd van: cyclosativeen – Y-cadineen – (E)-b-farneseen – b-eudesmol. Een onderzoek van 20 monsters gaf te zien: in 18 monsters: a-pineen 11 – 47.4% - viridiflorol 4 – 1.7%.
Twee monsters gaven een dominantie van viridiflorol 20 – 22.6% - ledol 6.4 – 6.7% - en trans-pinocarveol 5.4 – 8.6%.

*Ter vergelijk een olie van de bladeren, stoomdestillatie uit Spanje, wilde oogst:
 a-pineen – camfeen – borneol – labdane-8-alpha – 15-diol – acetoxy-15-labdanol-8 – linalylacetaat – bornylacetaat – methylbenzoaat – benzylbenzoaat – phenylpropanoaat – phenylmethyl – pionaat – eugenol – thymol – alpha cameleonesque aldehyde – ketonen: 2,2,6-trimethylcyclohexanon, fenchon – acetophenon – acids: camphonanique – acampholytique – alpha en gamma campholenique. Lactonen: bicyclobutyrolacton – tuberolacton – 12-nor-ambrenolide.

*Gas chromatografische analyse: Flavour frag. J., 13, 295-318 1998. The Good Scents company.
Acetophenon 0.1% - 6-acetoxy-11-nor-drim-7-en-9-one 0.2% - 7-acetyl-2,2,6-trimethyl bicycle (4.2.0) octane 0.2% - 6-acetyl-5,8,8-trimethyl bicylclo (3.2.1) octan-2,3-dione 0.1% - 13-nor-ambreinolide 0.2% - 8-epi-13-nor ambreinolide 0.1% - alpha-ambrinol 0.2% - ambrox 1.4% - 6-oxo-iso ambrox 0.1% - aromadendr.-1-ene0.9% - armadendr-1(10)-en-9-one 0.3% - 1,5-(Z)-aromadendr.-9-ene 1.4% - 1,10-seco-aromadendran-1,10-dione 0.1% - 5-epi-1,10-seco-aromadendran-1,10-dione 0.1% - allo-aromadendreen 1.5% - benzoic acid 0.4% - borneol 2% - bornlacetaat 1.7% - 3-iso-butenyl-5-methyl-5-vinyl butyrolacton 0.9% - cadaleen 0.5% - delta-cadineen 0.4% - alpha-cadinol 0.6% - alpha-calacoreen 0.6% - (E)-calameneen 0.6% - (Z)-calameneen 0.5% - gamma-camphlenic acid 1.4% - alpha campholenix aldehyde 0.3% - gamma campholenic aldehyde 0.3% - alpha campholytic acid 0.2% - camphonanic acid 2.4% - alpha camphoneic-acid 2.1% - camphor 0.1% - carvacrol 0.8% - carvenone 0.2% - (E)- carveol 0.2% - (Z)-carveol 0.1% - carvon 0.5% - sesqui-chamaenol 0.1% - copaborneol 1.8% - copabornylacetaat 0.6% - a-copaen 1.1% - cubeb-11-ene 0.7% - cubeban-11-ol 4.1% - 1-epi-cubenol 0.4% - cuminaldehyde 0.1% - beta-cyclogeranic acid 1% - gamma-cyclogeranic-acid 0.9% - para-cymen-7-ol 0.3% - davanic acid 0.7% - decanal 0.2% - decanoic acid 3.8% - 1,2-dehydroglobulol 0.2% - 3,4-dehydroglobulol 0.3% - 1-epi-3,4-dehydroviridiflorol 0.2% - 1,2-dehydroviridiflorol 1.4% - 14,15-di-nor-8,13-epoxylabd-12-ene 0.2% - dihydro-beta-ionene 0.1% - dihydroactinidiolide 0.2% - neo dihydrocarveol 0.5% - dihydrocinnamic acid 6.5% - dimethyl(Z)-2-hexyl-3-methyl butendioic acid 1.7% - 2,4-dimethyl acetophenone 0.2% - alpha-para-dimethyl styrene 1% - 4,7-dimethyl tetral-1-one 0.2% - 2,6-dimethyl-5-oxoheptanoic acid 1.2% - dodecanal 0.2% - 11-nor-drim-7-ene 0.1% - drim-8-en-7-one 0.1% - 11-nor-drim-8-ene 0.2% - 11-nor-driman-8-ol 0.3% - beta-elemol 0.2% - elsholtazia keton 1.3% - 5,11-epoxycadin-1(10)-en-9-ol 0.2% - 5,11-epoxycadin-1(10)-ene 0.8% - 6,8-epoxymenth-1-ene 0.8% - ethyl dihydrocinnamaat 0.1% - beta-eudesmol 0.4% - gamma-eudesmol 0.2% - eugenol 1.6% - alpha-fenchyl acetaat 0.2% - 1-(fur-2-yl methyl)-2-formyl pyrrole 0.1% - geranic acid 2.4% - geraniol 0.2% - geranylacetone 0.1% - gleenol 0.5% - globulol 0.2% - heptanoic acid 0.5% - hexanoic acid 0.7% - (Z)-3-hexen-1-yl-dihydrocinnamaat 0.1% - hexyl dihydrocinnamaat 0.3% - (2E,4E)-6-hydroxy-2,6-dimethyl  hepta-2,4-dienal 0.1% - 2-hydroxy-3-methyl benzaldehyde (trace) – 2-hydroxy-4-isopropenyl toluene 0.2% - (E)-5-hydroxy-parapmentha-1(6),8-dien-2-one  0.2% - (Z)-5-hydroxy-para-mentha-1(6),8-dien-2-one 0.3% - 10-hydoxycalamene-8,9-epoxide 0.1% - 9-hydroxyladanifer-10-one(9(10)(1)-abeo-9-hydoxyaromadendran-10-ome) 0.1% - 2-hydoxypinan-3-one 0.4% - (E)-beta-ionone 0.2% - 15-nor-labd-1(17)-ene 0.6% - labd-7-en15-ol 0.4% - 15-nor-labd-7-ene 0.5% - labd-7-enoic acid 6.3% - labd-8-en-15-ol 0.3% - 15-nor-labd-8-ene 0.5% - labd-8-enoic acid 0.4% - labd-8(17)-en-15-ol0.4% - labd-8(17)-enoic acid 5.1% - 15-nor-labdan-8-ol 0.7% - lauric acid 2,5% - ledene 9.3% - iso-ledene 0.2% - ledol 1.3% - linalool 0.2% - (E)-linalol oxide furanoid 0.4% - (Z)-linalol oxide furanoid 0.2% - linaloic acid 1% - manoyl oxide 0.3% - 13-epi-manoyl oxide 0.3% - massoia lacton 0.1% - (Z)-para-menth-4(8)-en-2-ol 0.3% - 2-methoxy-6-methyl acetophenon 0.1% - para-methyl acetophenon 0.3% - methyl dihydrocinnamaat 1% - methyleugenol 0.4% - 5-methyl furfural 0.2% - 6-methyl-5-hepten-2-one 0.1% - muurola-4,10(14)-dien-1-ol 0.3% - alpha-muurolol 0.3% - myristic acid 2.7% - myrtenal 0.9% - myrtenic acid 6% - myrtenol 1.5% - naginata keton 1.1% - nerol oxide 0.2% - (E)-nerolidol 0.2% - nonanal 0.1% - nonanoic acid 1.6% - (E)-3-nonen-2-one 0.7% - octanoic acid 3.7% - oleic acid 1.2% - beta-oplopenone 0.1% - palmitic acid 5.1% - palustrol 1.2% - pentadecanal 0.1% - 3-phenyl propanol 0.1% - pinocamphone 1.5% - iso-pinocamphone 0.7% - (E)-pinocarveol 1.8% - pinocarvon 0.3% - (E)-pinocarvylacetaat 0.4% - piperitone 0.8% - propiophenone 0.1% - 4-iso-propyl-6-methyl tetral-1-one 0.2% - (E)-roosoxide 0.1% - (Z)-roosoxide 0.2% - (E)-sabinol 0.1% - stearic acid 0.8% - (E)-tagetone 0.2% - (Z)-tagetone 0.2% - terpinen-4-ol 0.8% - alpha-terpineol 0.5% - tetradecanal 0.1% - 1,1,5,6-tetramethyl-1,2-dihydronaphtaleen 0.2% - 1,1,5,6-tetramethyl-1,2,3,4-tetrahydronaphtaleen 0.2% - thymol 0.2% - 6-para-tolyl heptan-2-one 0.2% - tridecanal 0.1% - 1,5,5-trimethyl bicyclo(4.1.0)heptan-7-carboxylic acid A 0.7% - 1,5,5-trimethyl bicyclo(4.1.0)heptan-7-carboxylic acid B 1.9% - 2,2,6- trimethylcyclohex-2-enone 0.3% - 2,2,6- trimethyl cyclohexanone 1.3% - 1-(1,2,2- trimethyl cyclopent-1-yl) pentan-1,4-dione 0.2% - 6,6,10-trimethyl decan-2-one 0.2% - 2,2,5-trimethyl oxepan-4-one 0.5% - 1,1,6-trimethyl-1,2-dihydronaphtalene 0.2% - 4,4,7a- trimethyl-1,4,5,6,7,7a-hexahydro-2H-inden-2-one 0.1% - tuberolacton 0.1% - undecanal 0.2% - undecanoic acid 0.3% - verbenon 0.3% - viridiflorol 4.3% - vitispirane A 0.2% - vitispirane B 0.1%.

 Ter vergelijk: olie bestanddelen Shirley en Len Price.
Hydrocarbons: monterpenen: campheen 3-10.3% - a-pineen 3.5-50% - p-menthtriene 3.5% - limoneen 2.3% - y-terpineen 1.6% - a-terpineen 0.7% - b-pineen 0.5% - b-phellandreen 0.5% - a-phellnadreen 0.2%. Sesquiterpenen: alloaromadendreen 1.2% - a-cubebeen 0.2% - a-amorpheen 1% - a-copaen 0.6% - y-muuroleen 0.4% - d-cadineen 0.3% =- calacoreen 0.3%. Aromatisch: p-cymeen 4% - a-o-dimethylstyreen 0.1% - a-p-dimethylstyreen 1.6%.
Alcohols: monoterpenols: pinocaqrveol 3.4% - borneol 2% - linalol 0.5-1.9% - terpinen-4-ol – geraniol 0.8% - nerol. Andere: cis-3-hexen-1-ol – trans-2-hexen-1-ol.
Oxiden: monoterpenoide: 1,8-cineol 0.2% - cis-rose oxide 0.5%.
Ketonen: mon oterpenonen: isopinocamphon3.5% - verbenon 2% - fenchon 1% - pinocamphon – pinocarvon 0.6% - a-thujon – isomenthon -. Andere: 2,2,6-trimethylcyclohexanon 2-5.7% - acetophenon 1.5% - 2,2,6-trimethylcyclohex-2-enon 0.3% - 3-nonen-2-one .6%.
Esters: monoterpenyl: bornylacetaat 3-4% - linalylacetaat – cis-carvylacetaat – geranylacetaat. Aromatisch: methylbenzoaat – benzylbenzoaat – thymolbenzoaat.
Aldehyden: monoterpenals: a-campholenic aldehyde 0.8% - y-campholenic aldehyde. Aromatisch: benzaldehyde. Andere: dodecala 1.1% - 2-methyldecanal 0.2%.
Lactonen: bicyclobutyrolacton – tuberolacton – 12-nlor-ambeinolide,
Phenolen: eugenol 1% - thymol
Acids: a-campholytic acid – y-campholitic acid.

Bestanddelen in de hele plant:
In de bladeren:
myrceen – linalol – limoneen – phenol – ledol – campheen – geraniol – gamma-terpineen – furfural – eugenol – cineol – bornylacetaat – borneol – beta-terpineen – beta-pineen – benzaldehyde – alpha-thujon – alpha-terpineol – alpha-terpineen – alpha-pineen – aldehyde – acetophenon – trans-2-hexen-1-ol – terpinen-4-ol – sabineen – p-cymeen – nerol – isomenthon – geranylacetaat – geranial – furfurol – fencheen – diacetyl – cis-3-hexen-1-ol – 2,2,6-trimethyl-cyclohexanon.
In de rest van de plant:
cis-citral – dihydrocinnamic-acid – hentriacontane – nonacosane – trans-citral – viridiflorol – 1,8-cineol – alpha-phellandreen – anisic-acid – arachic-acid – behenic-acid – beta-phellandreen – fenchon – resin – paraffine – etherische olie.

Specifiek therapeutisch:
Aambeien - acné  -  aderontsteking+++  -  adstringerend  -  antibacterieel, urineweginfecties  - anti-infecties, kinderziekten: mazelen, kinkhoest, waterpokken - antimicrobisch  -  anti-ontsteking, artritis, reumatoide artritis, huidontstekingen - antiseptisch  -  antitussief  -  antiviraal+++, kinderziekten  -  balsemiek -  bloedingen, krachtige  -  bronchitis – cicatrissant, wonden, zweren - depressies  -  diuretisch - eczeem -  emmenagoog -  expectorant -  hemostatisch  -   hoesten  -  huidverzorging/ rimpels  -  kalmerend    -   kloven -  krampstillend (buikkrampen, menstruatiekrampen)  -  lymfecirculatiestoornissen - multiple sclerose++++ -  neurovegetatiefregelend++, parasympathicus  -  neusbloedingen - psoriasis -   neusverkoudheid/slijmvliezen  -   slapeloosheid   -  snijwonden -  tonisch  -   verkoudheid  -  urinewegaandoeningen   - weefselherstellend (aambeien, kloven, bloedend tandvlees) en wondhelend.
Verdampen bij kinderziekten als waterpokken, mazelen, roodvonk, kinkhoest, vanwege de antivirale kwaliteiten van de olie. Ondersteunend bij auto-immuunziekten. Inwendig: enige druppels 3-4 maal per dag tegen diarree, buikkrampen, infecties, verkoudheid, griep, en ter kalmering van het zenuwstelsel.
De olie is niet irritant, niet sensitiserend, niet fototoxisch voor de menselijke huid (Opdyke 1974a – 1976f).
Labdanum ethersche olie is actief tegen Staphylococcus aureus, Escherichia coli, Candidaalbicans en andere microben, met als meest actieve componenten: a-pineen – eugenol – 1,8-cineol – benzaldehyde. (Leung & Foster 1996 p. 337).

Combinaties:
bergamot, cipres, citroen, den, eikenmos, jasmijn, jeneverbes, kalmoes, lavandin, lavendel, Marokkaanse kamille, neroli, patchouli, sandelhout, scharlei, sinaasappel, zoet, vetiver, wierook en op oriëntaalse bases.

Geestelijk:
het is een verwarmende olie bij innerlijke kou, voor wie zich in de steek gelaten voelen, eenzaam, of opstandig en onbegrepen. De essence voor hardwerkende kunstenaars. Bij Dr. Bach als verlichting tegen angst en paniekaanvallen.

Contra indicatie:
Niet gebruiken tijdens de zwangerschap. Over het algemeen: niet toxisch, niet irriterend en geen overgevoeligheid veroorzakend. Bij ingestie longschade. Schadelijk voor de huid en ogen.

Veiligheid: MSDS: Labdanum absolute Cas no.: 8016-26-0. Vlampunt 100 graden C.

Etherische olie:
Vlampunt >90-95 graden C. Soortelijk gewicht bij 25 graden C.: 0.90-1.15.
Xi-Xn-N: irritant voor ogen en huid; schadelijk bij ingestie; niet in het milieu afvloeien: grondwater, water, grond. Oogcontact: 15 minuten spoelen met overvloedig water, evenals de huid. Bij ingestie de mond spoelen en een arts waarschuwen. Verwerken met beschermende kleding.
Oplosbaar in alcohol, vette olie, niet in water.

Toepassingen:
*als acné crème: 10 dr. cisteroos en 10 dr. bergamot(of citroen) mengen met 50 ml. neutrale crème.
*verdampen: 10 dr. cisteroos in de aromalamp verdrijven negatieve gevoelens.

Bron: www.auroma.com/catalogue Cistus/labdanum.
          Augustus Oils Limited. Cistus essential oil.
          Journal of essential oil research: JEOR 2005 by Oller-Lopez, Juan L.; Rodriquez, Ricardo;
          Cuerva, Juan M.; Oltra, J. Enrique, Et al.
          Liber Herbarum II. Cistus ladaniferus
          Dr. Duke’s Phytochemical and ethnobotanical databases.
          Ayurveda. Fr. Votre boutique.
          The goodscents company: Cistus. P.Weyerstahl; H.Marshall; M.Weirauch; H.Surburg.
          Constituents of commercial labdanum oil
           Labo-Hevea.com: Les sens de la nature: Huile essentielle Ciste sauvage.
           www.cat.inist.fr. Composition of the essential oil of Cistus ladaniferus L. Cultivated in
           Cosica. J.P. Mariotti – F. Tomi – J. Casanova – J. Costa – A. Bernardini.
           Aromatherapy for Health Professionals by Shirley and Len Price. P.400.
Foto: www.apothecary-shoppe.com
          www.essentialwholsale.com
          www.maternatura.it

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen. Lith 2001 –  2008.