mineralen en sporenelementen
MINERALEN / SPORENELEMENTEN
Deze zijn nodig in het organisme voor de bouw van cellen en weefsels. Ook vormen ze bouwstenen voor de lichaamseigen enzymen en hormonen. Zij activeren stofwisselingsprocessen en orgaanfuncties en beïnvloeden de waterhuishouding van het lichaam. Het is van groot belang dat deze stoffen in voldoende hoeveelheden met het voedsel in het lichaam opgenomen worden.
Slechts enkele vitamines worden in het lichaam gemaakt: vitamine K door darmbacteriën en vitamine D in de huid, onder invloed van zonlicht.
Bij ziektes die ontstaan door een tekort aan deze stoffen kan men zijn toevlucht nemen tot kruiden.
Er zijn 92 natuurlijke elementen de lichtste is lucht, 1.008 amu en de zwaarste uranium 238 amu.
Het atoomgewicht van moleculen in etherische olie is belangrijk om te kunnen bepalen of een olie aromatisch is of geurloos, viskeus of volatiel, of hij de huid kan passeren of niet, enz.
Niet alle 92 elementen spelen een essentiële rol in het leven of processen daarvan.
27 Elementen zijn noodzakelijk voor het menselijk lichaam, met name:
Waterstof (H), stikstof (N), zuurstof (O), fluor (F), koolstof (C), silicium (Si), chloor (Cl), vanadium (V), ijzer (Fe), koper (Cu), selenium (Se), lithium (Li), fosfor (P), natrium (Na), chroom (Cr), kalium (K), kobalt (Co), zink (Zn), molybdeen (Mo), boron (B), magnesium (Mg), zwavel (S), calcium (Ca), mangaan (Mn), nikkel (Ni), germanium (Ge), jodium (J).
95% Van ons gewicht bestaat uit drie elementen, koolstof, stikstof en zuurstof. Het leven hangt vooral af van de lichtere elementen, niet van de zwaardere, die dikwijls giftig zijn. De stoffen met een atoomgewicht van boven 130 worden over het algemeen als toxisch beschouwd. Mercury met een gewicht van 200 is giftig en komt voor in tandvullingen, vaccinaties en vis. Verschillende etherische oliën kunnen zware metalen uit het lichaam verwijderen, zoals kardemom (Elettaria cardamomum) en helichryse (Helichrysum italicum).
Veel van de elementen zijn in hoge doses giftig of zelfs dodelijk, maar in sporen zijn ze essentieel voor ons lichaam.
OVERZICHT MINERALEN EN SPORENELEMENTEN:
We kunnen de mineralen onderverdelen in micro- en macro mineralen of -elementen. Macro mineralen hebben we in grote hoeveelheden met ons dagelijks voedsel nodig. De micro mineralen of sporenelementen hebben we dagelijks een kleine hoeveelheid nodig. Om ons lichaam goed te laten functioneren zijn er 20-27 mineralen nodig.
Aangegeven worden atoom nummer – naam – symbool en amu (atomic mass unit).
De mineralen staan op volgorde van hun atoomnummer.
3 – Lithium – (Li) – 6.941
Is het lichtste van de metalen, het drijft en komt niet vrij in de natuur voor. Komt voor in sporen in rotsen, grond en water. Wordt toegepast in de techniek, batterijen, droge cellen, enz. Het kan een riol spelen in de vruchtbaarheid van de mens en in de overdracht van zenuw signalen naar de hersenen en in het lichaam. We hebben slechts sporen nodig en kunnen die vinden in vis, bronwater, melk, eieren, bieten, alfalfa, aardappelen.
5 - Boron - (B) – 10.81
Behoort tot de essentiële mineralen. Is verantwoordelijk voor het in balans houden van de calciumspiegel in ons lichaam. Zorgt voor de opbouw en in standhouding van sterke botten en voor de aanmaak van kraakbeen. Verhoogt het testosterongehalte bij mannen, verkleint de kans op artritis, voorkomt mede osteoporose, bouwt spieren op, noodzakelijk voor de stofwisseling van calcium, magnesium en fosfor. Heeft ook een functie in de energiestofwisseling, de menstruele cyclus, reguleert de bloeddruk, de hersenfunctie, het vetmetabolisme en de afweer. Komt voor in wortels, aardappels, noten, fruit en groenten.
9 - Fluor - (F) – 19
versterking van tandweefsel, glazuur en tandbeen, en van skelet. Bevordert de opname van calcium in het lichaam. Kan hartklachten helpen voorkomen. Bij gebrek kan tandbederf optreden, kan leiden tot onvruchtbaarheid en bloedarmoede, kan leiden tot osteoporose. Is een spoorelement. Komt voor in drinkwater, zeevruchten, vlees, gelatine, Chinese thee. Teveel aan fluoride kan leiden tot fluorose: gebrek aan eetlust en uiteindelijk verkalking van de ruggengraat. Komt zelden voor. Wordt verder bij een te hoge doses ook in verband gebracht met Down syndroom en kanker.
11 - Natrium - (Na) – 22.99 (sodium)
is nodig voor de reiniging, anders wordt men ziek aan een overmaat van koolzuur en urinezuur. Handhaving van de chemisch-fysische balans tussen celvocht en de buiten de cellen aanwezige weefselvloeistoffen. Met kalium heeft het invloed op de geleiding van zenuwprikkels en spiercontracties (hartspier).
Voor het optimaal functioneren van spieren en zenuwen. Belangrijkste taak is de hoeveelheid vloeistof in het lichaam op peil houden. Natrium zit buiten de cellen, kalium in de cellen. Samen reguleren ze de hoeveelheid vocht. Bronnen: keukenzout, kaas, spek, gerookte ham, brood, boter, en bewerkte voedingsmiddelen.
Bij gebrek kan men koortsig, gallig of waterzuchtig worden en rusteloos hongerig en men kan het vet niet meer verteren; moeheid, teruggang van tal van stofwisselings-processen en uitdrogingsgevaar. Natrium houdt het bloed alkalisch. Natriumrijke voeding en kruiden geeft men bij: reuma, stenen, suikerziekte, allergieën, migraine en epilepsie, chronische ontstekingen en zweren.
12 - Magnesium - (Mg) – 24.31
geeft moed, zelfbewustzijn en weerstand. Het wordt wel het antistress mineraal genoemd, tegen stress, depressies, spanningen, tegen geestelijke vermoeidheid, versterkt geheugen en concentratie. Helpt nier- en galstenen voorkomen, tegen hoge bloeddruk, bij prostaatproblemen, bij energieproductie en celdeling, doorgeven van zenuwimpulsen, bij PMS klachten, nodig voor de hormoonhuishouding, beschermt tegen hart- en vaatziekten. Is een essentieel deel van tal van enzymen en betrokken bij de regeling van de prikkelgevoeligheid van zenuwen en motorische spieren (hartspiercontractie). Onmisbaar voor de werking van de vitamines B1 en B6. Essentiële functie in skelet- en gebitsvorming. Het sterkt het hart en de zonnevlecht, behoedt tegen kanker, slapeloosheid, zenuwuitputting en overgevoeligheid voor warmte, tegen seksuele impotentie en aftakeling. Het ondersteunt de vetverbranding, is tegen depressies, stress, maag- en spijsverteringsstoornissen, voor een goede bloedsomloop. Bronnen: groene bladgroente, noten, zilvervliesrijst, sojabonen, volkoren, peulvruchten, vis. Tekorten: slap, moe, nerveuze en wispelturige uitbarstingen, hyperactief bij kinderen, hartkloppingen, laag bloedsuikergehalte.
Macro mineraal.
14 - Silicium - (Si) – 28.09
essentieel bij de vorming van versterkingen, dwarsverbindingen in bindweefsel. Betrokken bij de groei en botvorming, haren en nagels. Component in kraakbeen. Kan osteoporose en haaruitval voorkomen. Kan bijdrage aan de vorming van nierstenen. Giftig bij inhaleren, in onze voeding waarschijnlijk niet. Bronnen: volkoren granen, groente, voedingsvezels, citrusvruchten, hard water. Gebrek aan silicium geeft: zwakke nagels, broze botten, breekbaar haar en slecht uitziende huid.
Spoorelement.
15 - Fosfor - (P) - 30.97 (fosfaten)
is nodig voor het denken. Belangrijk bestanddeel van botten en tanden, zet suiker om in energie, verhoogt het uithoudingsvermogen. Vormt RNA en DNA. Essentieel bij energieoverdracht in de cel. Onmisbaar bij de vorming van tal van enzymen, bij de constructie van de eigen lichaamseiwitten, bij de skeletvorming en bij de opneming van alle vitamines van het B-complex. Bij gebrek voelt men behoefte aan een prikkel, men wordt vergeetachtig, neurasthenisch (zenuwzwak), krijgt misschien spit of neuritis, verlaagde weerstand, bloedarmoede, verlies van eetlust, enigszins apathisch, pijn in botten en gewrichten, gevoel van slapte. Meestal is er dan ook een tekort aan kalium, magnesium en zink. Komt voor in orgaanvlees, vlees, gevogelte, vis, zuivel, volkorenproducten, peulvruchten, gist, eierene, noten. Teveel (meer dan 1 gram per dag), kan leiden tot diaree, verkalking van organen en zacht weefsel en ijzer, calcium, zink en magnesium worden niet opgenomen in het lichaam. Macro mineraal.
16 - Zwavel - (S) – 32.07
reinigt de huid, houdt te snelle verbranding van fosfor tegen, doet vergiftigde stoffen oxideren. Onderdeel van alle eiwitten. Het zit in de oerstof: het eiwit, in de ademende weefsels der organen. Transportmiddel voor tal van mineralen. Bij gebrek eraan wordt men lang, mager en schraal, de haren worden dof, de lichaamsopeningen rood, men denkt niet meer aan zijn uiterlijk, is vol opgepotte grieven en kan niets zeggen, heeft grote behoefte aan zoet. Men krijgt aambeien, steenpuisten, abcessen en zweren, eczeem, diarree en een ruwe huid.
17 - Chloor - (Cl) – 35.45
noodzakelijk voor het vormen van maagzuur. Houdt de zuurtegraad, de ph op peil en helpt het bloedvolume constant te houden. Bevordert de leverwerking: het verwijderen van afvalproducten. Noodzakelijk voor gezonde gewrichten en pezen. Helpt bij de uitscheiding van koolstofdioxide en verzorgt mede het transport van hormonen. Komt voor in olijven, zeewier, keukenzout. Macro element.
19 - Kalium - (K) – 39.10 (potassium)
heeft men nodig voor het spiervlees, het geeft kracht. Bevindt zich voor tweederde in spiercellen, waar het onmisbaar is bij de vorming van de energiebron glycogeen. Regelt de bloedsuikerspiegel en houdt de vochtbalans in evenwicht. Is betrokken bij de zenuwgeleiding (samen met natrium) en de spierfunctie; zorgt voor een goed hartritme, voorkomt hoge bloeddruk, verhoogt de prestaties. Het zet hevig de nierwerking aan; men moet dus voorzichtig zijn voor het hart, dat intens met de nieren samenwerkt. Bij gebrek wordt men slap, krijgt catarre, opgezwollen benen, enkels en voeten, hooikoorts, vertigo en flauwvallen, langzaam herstel van wonden en krachten, lage bloeddruk, spierpijn, vermoeidheid. Veel verlies van kalium komt voor bij diarree, plaspillen of grote wonden. Bronnen: groenten en fruit, bananen, noten, melk, volkoren, aardappelen. Macro mineraal.
Samen met zink en magnesium innemen.
20 - Calcium - (Ca) – 40.08
is nodig voor het geraamte en het gebit, helpt het voedsel verteren, houdt de emoties in bedwang, beschermt alle oppervlakten, bouwt met kali nieuwe cellen op. Is in het bloed en lichaamscellen essentieel voor de bloedstolling, de prikkelbaarheid van de zenuwen en spieren. Vormt een bescherming voor het zenuwstelsel, helpt bij slapeloosheid, beschermt de darmen en reguleert de hartslag, is onmisbaar voor een goede hartfunctie. Speelt een rol bij de zenuwimpulsover-drachten. Is een macro element.
Een volwassen lichaam bevat 1,5 kg calcium, waarvan 99% in de botten en tanden.
Bij gebrek krijgt men: rachitis, een slecht gebit, zweren, spataderen, prikkelbare zenuwen. Tekorten geeft rachitis, osteoporose, kramp in de benen.
Komt voor in groene groenten, kaas, melk, vis, noten, hard water, zuivelproducten.
23 - Vanadium - (V) – 50.94
mogelijk betrokken in de cholesterol-stofwisseling en bij het groei-regelmechanisme. Bij sommige hart- en vaatziekten kan een verlaging van het vanadiumgehalte worden vastgesteld. Verlaagt een hoog bloedsuikerniveau door het effect van insuline op de cellen na te bootsen. Voorkomt tandbederf en ondersteunt de productie van rode bloedcellen, bevordert normale weefselgroei en vetstofwisseling, verlaagt de cholesterolopbouw in de bloedvaten en voorkomt hartklachten en aanvallen. Bronnen: vis, peterselie, radijs, aadbeien, sla, komkommer.
24 - Chroom - (Cr) – 52
co-factor van insuline, daardoor essentieel voor de regeling van de glucosestofwisseling. Betrokken bij regeling en controle van cholesterol-gehalte in het bloed. Verhoogt de algemene weerstand tegen infecties, stimuleert de aanmaak van eiwitten. Bij tekort: verhoogde bloedcholesterol, abnormale glucose- en vetstofwisseling (glucose-intolerantie), soms sterke prikkelbaarheid, verwardheid, zenuwziekten. Kan sommige hartkwalen veroorzaken. Komt voor in volkoren-producten, vlees, kaas, melk, stroop, bonen, peulvruchten, groenten en fruit. Bij de toename van de leeftijd wordt minder chroom vastgehouden of opgeslagen. Spoor element. Past in een diabetes dieet.
25 - Mangaan - (Mn) – 54.94
komt altijd dicht bij ijzer voor. Essentieel onderdeel voor botvorming, kraakbeen en de voor de groei regelende enzymen. Co-factor bij de productie van nucleïnezuren. Onderdeel van enzymen die onmisbaar zijn bij de functies van verschillende vitamines. Enzym SOD superoxide dismutase beschermt tegen vrije radicalen. Voor een gezond functionerend zenuwstelsel, nodig voor de vrouwelijke geslachtshormonen, voor een normale botopbouw, voor de vorming van tyroxine (schildklierhormoon), nodig voor de stofwisseling van glucose. Tevens essentieel voor de productie van geslachtshormonen. Bronnen: thee, graanproducten, volkorenbrood, noten, bladgroente, peulvruchten, fruit, zeewier. Gebrek eraan geeft onrust, vermoeidheid, onsamenhangend spreken, geestelijke verwarring, betrokken bij reumatische gewrichtsontstekingen, diabetes en hartkwalen. Spoorelement.
26 - IJzer - (Fe) – 55.85
levert een belangrijke bijdrage aan het zuurstoftransport en de vorming van rode bloedlichaampjes en voert vergiften af door zich eraan te binden. Essentieel onderdeel van een aantal enzymen. Belangrijk in de energieproductie en het verhoogt de lichamelijke weerstand. Bij gebrek wordt men bleek, vermoeid, kortademig, men krijgt hartkloppingen, hoofdpijn, men wordt futloos en men kan reumatisch reageren. Mogelijk ook grotere gevoeligheid voor infecties en geringe eetlust. Komt meer voor bij vrouwen dan mannen door: menstruatie, borstvoeding , foetusgroei. Dagelijkse hoeveelheid 15 mg voor volwassenen. Weerstandverhogend en belangrijk voor de optimale b-vitamine verwerking. Komt voor in orgaanvlees, vlees, wild, zeewier, mosselen, groene bladgroente, peterselie, graanproducten, noten, volkorenbrood, gedroogd fruit. Teveel kan constipatie geven, diaree, soms dodelijk (Kinderen 3 gram). Spoor element.
27 - Kobalt - (Co) – 58.93
essentieel voor de vorming van vitamine B12 en is er een onderdeel van. Dit vitamine kan niet door planten worden vervaardigd, maar is een bacterieel product, geproduceerd in de magen van herkauwers. Kan bloedarmoede voorkomen, helpt bij de productie van rode bloedcellen, bevordert een gezond zenuwstelsel, verlaagt de bloeddruk, houdt de myeline op peil, het vettige omhulsel dat de zenuwen beschermt. Bronnen: verse groenten, vlees, lever, mosselen, oesters en sommige biersoorten.
Gebrek geeft: bloedarmoede, lusteloosheid, slechte eetlust, vermagering.
Spoorelement.
28 – Nikkel – (Ni) – 58.69
Wordt gevonden in meteorieten, is licht magnetisch, wordt gebruikt om roestvrij staal te maken en andere toepassingen in de techniek. Nikkel reguleert de normale groei en speelt een rol in het vitamine B proces in ons lichaam. Teveel is giftig. Het wordt gevonden in de meeste groenten, maar vooral in noten, bonen, erwten, granen en chocolade. Wordt niet in het lichaam opgeslagen en makkelijk verwijderd via de nieren.
29 - Koper - (Cu) – 63.55
Essentieel voor de binding van ijzer in het hemoglobine (rode bloedkleurstof). Onderdeel van veel enzymen, betrokken bij zuurstofoverdracht en prikkeloverdracht in de hersencellen. Kan kanker helpen voorkomen, versterkt het immuunsysteem, werkt als een antioxidant en beschermt tegen hart- en vaatziekten. Ook onderdeel van het enzym dat bij de productie van het huidpigment is betrokken (melanine). Bij gebrek is er predispositie voor multiple sclerose, astma, epilepsie en krampen. Verminderde tastzin, oedeem, chronische diarree, prikkelbaarheid en (zeldzaam) bloedarmoede. Bronnen: eierdooier, noten, volkoren, orgaanvlees, vlees, vis, peulvruchten. Spoorelement.
30 - Zink - (Zn) – 65.39
essentieel onderdeel van de enzymen die bij het koolzuurtransport zijn betrokken. Betrokkenheid bij honderden biologische processen: groei, wondheling, synthese van DNA en RNA en hormonen (testosteron), verhoogt weerstand, voorkomt haaruitval, houdt de zintuigwerking in stand, bij de behandeling van reumatoïde artritis. Bronnen: oesters, vis, orgaanvlees, vlees, groente, paddestoelen, melk, eierdooier, gist, volkorenproducten.
Bij gebrek: slechte eetlust, groei achterstand, slecht functioneren van de zintuigen, verminderde weerstand, verhoogd infectie gevaar, slecht genezen van wonden, nachtblindheid, slecht of verminderde functie van de geslachtsklieren, impotentie, geen ovulatie. Spoorelement. Innemen met koper en selenium.
32 - Germanium - (Ge) – 72.61
brengt bloeddruk en cholesterol in evenwicht, versterkt de afweer en is licht analgetisch. Dit mineraal kan een antivirale, antibacteriële en een antitumor werking hebben. Wordt gebruikt bij hiv behandeling en kanker. Komt voor in knoflook, smeerwortel, ginseng, zemelen, volkoren, tarwebloem, groenten, zaden, vlees, melk.
34 - Selenium - (Se) – 78.96
betrokken bij de stofwisseling van vitamine E en tevens taken van dat vitamine vervullend. Ontgifting van toxische stoffen cadmium, kwik, thallium. Remmingen van de werking van carcinogene stoffen, sterke antioxidant werking. Regelt de bloeddruk, houdt huid en haar gezond, evenals de ogen en het gezichtsvermogen, beschermt tegen hartkwalen en ziekten van de bloedsomloop, verbetert de leverfunctie, verhoogt potentie, tegen roos, verlicht opvliegers, verhoogt de weerstand. Betrokken bij de productie van prostaglandinen en in hoge concentratie in de teelballen en de sperma-uitstoot. Onderzoek heeft uitgewezen dat tekort veelvuldig voorkomt.
Bronnen: knoflook, volkorenbrood, zemelen, noten, groente, orgaanvlees, melk, vis.
Bij tekorten: waarschijnlijk grotere ontvankelijkheid voor borst-, maag-, en darmkankers, verschijnselen die op reuma wijzen, gezwollen gewrichten, degeneratie van kraakbeen. Gestegen bloeddruk, hartbeschadiging, dalende weerstand tegen infecties, snellere veroudering van weefsels en onvruchtbaarheid bij de man.
Spoorelement. Innemen samen met vitamine E.
42 - Molybdeen - (Mo) – 95.94
betrokken bij enzym dat fungeert in de ijzerkringloop en bij de urinezuurproductie. Betrokken bij het omzetten van koolhydraten en vetten in energie. Verbetert de opname van ijzer en koper en voorkomt zo bloedarmoede.
Helpt tandbederf voorkomen en impotentie. Bronnen: tarwe (kiemen), boekweitgraan, zonnebloempitten, sojaolie, eieren, lever, wijn.
Bij gebrek: onvoldoende productie van urinezuur, onregelmatige hartwerking en prikkelbaar gemoed. Spoorelement.
50 - Tin - (Sn) – 118.7
tin is belangrijk bij de opbouw van eiwitten en is essentieel bij de groei. Bronnen: graanproducten en vlees. Teveel kan verminderde groei en bloedarmoede tot gevolg hebben.
53 - Jodium - (J) – 126.9
is nodig voor de schildklier en voor de ademhaling. Essentieel onderdeel van de in de schildklier gevormde thyroxine dat de energieafgifte van de cellen regelt en de stofwisseling in die cellen versnelt. Bevordert de gezondheid van haren, nagels, tanden en huid. Stimuleert de aanmaak van HDL cholesterol door de lever, is een natuurlijke ontstekingremmer en ontsmettingsmiddel; maakt slijm in de luchtwegen los. Bij gebrek kan men onderhevig worden aan geschokte zenuwen, een bonzende keel, opgezwollen schildklier, astma, trage stofwisseling en daardoor dikte, chronische vermoeidheid, lusteloosheid, droge huid. Bronnen: schaal- en schelpdieren, vis, zeewier, brood, jodiumzout. Spoorelement.
Vloeibare mineralen:
Vitaminen zijn overal te koop. Echter, vitaminen zonder mineralen zijn waardeloos. Samen met licht vormen mineralen namelijk de basis voor het bestaan en de ontwikkeling van levende cellen. Voor men besluit om vitaminen in te gaan nemen moet men eerst de mineralenhuishouding in orde maken en dan zal een gezonde en gevarieerde voeding voor de opname van voldoende vitaminen zorgen
De laatste ontwikkelingen op het gebied van sporenelementen en mineralen zijn de zogenaamde Liquid minerals, 10 vloeibare voedingssupplementen met mineralen en sporenelementen in opgeloste vorm.
Alle mineralen zijn uit CMD, concentrated mineral drops, geconcentreerd, gedehydrateerd extract met het compleet spectrum mineralen en sporenelementen uit het Great Salt Lake, Utah, alle elementen en mineralen ontdaan van 99% van het natrium. Ze zijn in volledig opgeloste (ion) vorm.
©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – augustus 2007
Previous page: Aminozuren - Mineralen - Vitaminen
Next page: Vitaminen