Gielen Aroma

Tarchonanthus camphoratus

 
TARCHONANTHUS CAMPHORATUS L. -     LELESHWA / KANFERBOS / VAALBOS.
Familie: Asteraceae. Genus Tarchonanthus; Species: camphoratus
Synoniemen: Tarchonantus abyssinicus Sch. Bip.
                       Tarchonantus var. litakunensis (DC.) Harv.
                       Tarchonantus minor Less.
De naam Tarchonanthus komt uit het Grieks en betekent: begrafenis bloem, tarchos betekent: begrafenis riten en anthos betekent  bloem. De naam camphoratus refereert aan de sterke kamfer geur. De olie werd in 1994 in Europa geïntroduceerd en gebruikt in cosmetische producten.
Stoomdestillatie van de verse bladeren en bloemen. De olie is licht geelgroen en op kamertemperatuur een heldere vloeistof. De geur is kruidachtig, bloemachtig, met een fijne kamferachtige top noot. Komt voor in alle provincies van Zuid Afrika en in Lesoto, Swaziland, Namibië en Noord en tropisch Afrika. De bladeren worden gegeten door de giraf, kudu, impala en de springbok.
Namen: Afrikaanse wilde salie, Leleshwa (Masai), Mkalambati (Swahili), kanferbos, vaalbos (Afrikaans).

Leleshwa is een kleine boom of struik van 2-9 meter met een indrukwekkend scala aan toepassingen en gebruik. Heeft een gemiddeld tot sterke kamfergeur. Het is een overlever en kan de hardste omstandigheden aan: storm aan de kust, droogte, woestijnomstandigheden, brand, het is een echte “die hard”, die groeit in de bush, op grasland, in de bossen en in de woestijn, op laagliggende zandgronden aan de kust. De boom wordt ook veel gevonden op rotsachtige grond. Hij groeit tot een hoogte van 750 meter, bij een gemiddelde temperatuur van 22ºC en een gemiddelde regenval van 750-800 mm.
Bloeit van december tot mei met crèmekleurige bloemen. Maakt veel takken aan en heeft een smalle kroon. De schors van de stam is bruin of grijs, ruw met inkepingen overlangs. De diameter van de stam is 40 cm.

Effectief getest als: antiseptisch, antiviraal, antibacterieel, antifungal en natuurlijk zuiveringsmiddel. Deze eigenschappen geven een ideale toepassingsmogelijkheid in huidverzorging – cosmetica – zeep – crèmes – gels – lotion – en insectenverdelger.
Als de bladeren worden gekneusd geven ze een sterke kamferachtige geur af. De Kaapse buffel en de zwarte neushoorn schuren zichzelf tegen de bomen en onderzoek heeft uitgewezen dat deze dieren vrijwel vrij zijn insecten, teken, enz. Ook de tseetsee vlieg wordt hiermee afgeweerd. De boom werd lang beschouwd als onkruid, maar door deze ontdekkingen zijn er hernieuwde mogelijkheden van gebruik en toepassingen van de Leleshwa. De bladeren worden op allerlei manieren gebruikt: infusie, tincturen, decocties, inhaleren van verbrand jong materiaal, roken en eten van jonge bladeren, in kompressen en als zalf. 
De bladeren worden ook gebruikt in drankjes, gerookt en geïnhaleerd. Voedsel voor het vee; goede brandstof; het hout wordt gebruikt voor huttenbouw en wapens: bogen, vishengels, van de wortels worden knotsen gemaakt; het hout is termieten resistent. De etherische olie van de bladeren is zeer effectief tegen muggen, vliegen en andere insecten. Wordt uitgebreid medicinaal gebruikt door de Afrikaanse stammen tegen bronchitis, astma, thee tegen maagklachten. Wordt ook wel “Hottentot tabacco” genoemd.
Destillatie geheel organisch en natuurlijk. Met het hout van de boom en houtskool wordt het destillatievat verhit. Daardoor is de stoomdruk zeer laag met als gevolg een lange destilleertijd en een pure, natuurlijke olie.

Werkzame bestanddelen:
In de plant aanwezig: tanninen, saponinen, flavonen (luteoline, apigenine, nepetine, hispiduline), suikers
Gas-chromatografische/mass-spectrofotometrische analyse geeft 40 bestanddelen, o.a. a-pineen 15% - fenchol 15% - cineoleen 12% - bergamoteen 5% - camfeen 5% - delta-2-careen 4% - beta-pineen 4% - limoneen 3% - 1-terpinen-4-ol 3% - g-terpineen 3% - a-curcumeen 2% - a-fellandreen 2% - d-cardineen 2% , e.a.
Hoofdbestanddelen: a-fenchylalcohol 30% - 1,8-cineol (eucalyptol) 17%, a-terpineol 8%. Een beetje kamfer, 0.4%. Sesquiterpeenlactoon parthenolide en alkaloïde tarchonanthine.
Een bladolie uit Kenia met een opbrengst van 0.76% had als hoofdbestanddelen 1,8-cineol 16.5% - a-terpineol 8.5%, fenchylalcohol en een beetje kamfer 0.4%. Ook werd gevonden het flavanoon pinocembrin met sterke antimicrobe activiteiten.
In Egyptische olie werden flavonen gevonden (luteoline, apigenine, nepetine, hispiduline), het sesquiterpeenlacton parthenolide en het alkaloïde tarchonanthine.

Werkzaamheid:
Analgetisch - antiseptisch – antiviraal – antifungal – antibacterieel – antispasmodisch - conserveringsmiddel – diaphoretisch – decongestant. (Bruneton J. 1995.)  hoofdpijn – opgewondenheid (angsten)  - relaxant – slaapstoornissen, in combinatie met lavendel en kamille in  de verdamper.
Antiseptische huidreiniger in lotions, crème, gezichtsmaskers. Voorzichtig gebruiken in een oplossing van 3-4% in draagolie, lotions of crèmes. Dermatologische eigenschappen tegen een geïrriteerde huid, zonnebrand, gevoelige huid. De Masai dragen de bladeren bij zich als deodorant.
Anti-acne tegen zweren, sneetjes en andere huidproblemen.
Insectenwerend: kan verwerkt worden in draagolie of crème in een oplossing van 0.5% en werkt lang en effectief tegen muggen en andere insecten.
Voet en benen crème: tegen pijnlijke voeten, blaren, athleetvoet en voetschimmel. Goede massage olie voor de benen bij lange wandelingen en verre tochten.
Anti-roos, jeuk, psoriasis: toegevoegd aan een shampoo.
Desinfecterend: in opgeloste vorm is Leleshwa minder sterk dan een synthetisch
middel, maar het is niet toxisch, niet irriterend, natuurlijk en zonder gevaar voor het milieu.
Conserveringsmiddel: in verdunningen van 0.5% in shampoo’s, douche gel, lotions, crèmes, enz. waardoor bewaren langer mogelijk wordt.

Aromatherapie:
Abces – acne – athleetvoet – blaren – brandwonden – verkoudheid – roos – herpes – insectenbeten/steken – vette huid – eczeem – wondjes – sneetjes – wratten – infectieziekten zoals verkoudheid -  koorts -  griep -  ademhalingssysteem: hoesten – sinusitis – catarre – bronchitis – tegen hoofdpijn – relaxerend – tegen slapeloosheid.
Leleshwa is getest als desinfectant voor huishoudelijk gebruik en voor de industrie in een oplossing van 0.5% in een wateroplossing. Resultaat is 50% werking ten opzichte van chemische middelen. Wel is het een natuurproduct en milieuvriendelijk. Werkt sneller en is meer effectief tegen micro-organismen dan tea tree. Een goede olie om te verdampen op de werkplek
Leleshwa doodt onmiddellijk na toevoeging alle micro-organismen: bacteriën, schimmels, en zwammen. Tea tree doodt ook de bacteriën onmiddellijk, echter gisten, schimmels en zwammen binnen 2 uur.

Combinaties:
Cederhout, den, gember, geranium, kamille, kruidnagel, lavendel, sandelhout, wierook.

Contra indicatie:
Niet bekend, geen speciale restricties bekend, geen veiligheidsmaatregelen
                               bekend.

Bron: Tarchonanthus camphoratus L. by Samson Moeketsi and Andrew Hankey, Yvonne
          Reynolds.
          Tarchonanthus camphoratus herba. www.plantzafrica.com
          AgroForestryTreeDatabase. Tarchonanthus camphoratus L.
          Newsletter jan. 2005 www.essentiallyoils.com
          USDA GRIN Taxonomy for plants Tarchonanthus camphoratus L.
 Foto: www.sementes.de
          www.fernkloof.com
          www.plantzafrica.com

 ©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – december 2007