Tanacetum annuum

TANACETUM ANNUUM L. - WORMKRUID / BOERENWORMKRUID.
Familie: Asteraceae/compositae. Gebruikt deel: bloeiende kruid, Marokko. Stoomdestillatie. Er wordt ook een olie geproduceerd van de bladeren, ct. Limoneen/chamazuleen. De olie is viskeus. Middennoot in de parfumindustrie.
Soortelijk gewicht: 0.880-0.920 bij 20ºC. Vlampunt 46ºC. Reflectieve index 1.465-1.475. Optische rotatie: -80 tot -50º. Niet oplosbaar in water, oplosbaar in ethylalcohol 90%.

De geslachtsnaam Tanacetum komt waarschijnlijk uit het Grieks: athanasia, dat onsterfelijk betekent, aangezien de bloemen zeer terk zijn en niet gauw verwelken. Ook kan het duiden op een levensdrank die van de plant werd gemaakt.
Volgens een Griekse mythe werd het klruid gebruikt om Ganymedes onsterfelijk te maken, nadat Zeus een oogje op hem had laten vallen. Op de berg Olympus werd hij de waterdrager voor de goden (Aquarius) en de minnaar van Zeus.

Niet verwarren met de Anthemis mixta (Chamaemelum mixta (L.) all. – Ormenis multicaulis – Ormenis mixta (L.) Dunn.). Dit is de Marokkaanse kamille, een lichtgele tot bruingele olie met de hoofdbestanddelen germacreen D – d-elemeen – a-pineen – kamfer. Het is een ver familielid van de Roomse en Blauiwe kamille. Eigenlijk is het een onkruid, maar wel met kwliteiten. Destillatie in Marokko.

De Tanacetum annuum en de Tanacetum vulgare (zie verderop) zijn beiden Boerenwormkruid. De Tanacetum annuum komt in onze streken niet voor, alleen in Marokko, Noord Afrika, Afrika, Klein Azië en misschien in Oost-Europa, maar dat is niet zeker. Waarschijnlijk bestaat er daarom in ons taalgebied geen aparte naam voor de Tanacetum annuum. Zeer verwarrend. De bestanddelen van de twee Tanacetums zijn totaal verschillend. De T. vulgare kan tot 70% thujon bevatten en mag eigenlijk niet gebruikt worden. De kleur van de olie is geel-oranje-bruin.
Om de verwarring zo klein mogelijk te houden kan men het beste de Latijnse benamingen gebruiken.

Hij wordt wel genoemd de “Blue tansy Marocco of de echte Marokkaanse kamille”, blauw, indigo van kleur met hoofdbestanddeel chamazuleen (wel tot 25%), met 4 azuleen derivaten en verder: kamfer, sabineen 17% (Huid/slijmvliesirritant) b-pineen, b-eudesmol.
De echte Tanacetum annuum is blauw en bevat een hoog percentage azuleen, heeft een diep blauwe kleur. Het aroma is warm. Kruidachtig, zoet. Heeft veel van dezelfde eigenschappen als blauwe kamille.
Blue tansy wordt ingenomen met andere oliën (mandarijn, rozemarijn verbenon, e.a.) in capsules door allergie patiënten in plaats van theophylline tegen astma. Tanacetum annuum wordt gebruikt met andere oliën om geestelijk en lichamelijk te ontgiften, in combinatie met venkel, peen, helicryse, Roomse kamille, Duitse kamille, geranium en rozemarijn. De Roomse kamille is veilig voor kinderen en dat is voor de Tanacetum annuum nog niet vastgesteld.
Er bestaat ook een hydrosol van Tanacetum annuum: anti-ontsteking, goed voor huidonderhoud, kalmerend, verzachtend bij irritaties en ontstekingen. (Zie hydrosols).

Werkzame bestanddelen:
Tanacetum annuum Monoterpenen: 35-65% sabineen 10-17% - myrceen 7-13% - d-limoneen 5-11% - b-pineen 5-10% - a-phellandreen 5-10% - p-cymeen 3-8% - a-pineen 4.1% - gamma-terpineen 1.8% - campheen 1.6% - a-terpineen 1% - terpinoleen 0.7%.
Alcohol: linalol - borneol 3.8% - terpinen-4-ol 2.5%.
Phenolen: carvacrol 0.8%.
Ketonen: kamfer 10-20.5%.
Sesquiterpenen: 6-12% chamazuleen 6-12% - b-caryophylleen 2.2% - sesquisabineen-B 1.5% - germacreen D 1.56% - bisabolol – lactonen.
Verder: o.a. flavonoïden.

Werkzaamheid:
Anthelmintisch, ronde- en draadwormen - anti-inflammatoire, huidinfecties – analgetisch – antihistaminisch, allergische reacties - antiseptisch - antispasmodisch - artritis - astma (in combinatie met ravensara) - bestralingen (verbrandingen, samen met helicryse) - cicatrissant - couperose – decongestief, aderen - dermatitis – eczeem - emfyseem (samen met lemongrass) – hooikoorts - hypotensor - insecticide, vliegen, muggen, motten, vlooien - jeuk – menstruatiebevorderend - nerveuze spanningen – relaxant (op het centrale zenuwstelsel) – reuma – scabië - sciatica - spierpijn – stimulerend, thymus - stress – tendinitis - tonisch, aderen - verbrandingen – zonnebrand – zwellingen (helicryse).

Geestelijk:
Krachtige olie, werkt versterkend en stimulerend op lichaam en geest.

Combinaties:
Ceder - dennennaald – helichrysum - lavendel – pepermunt, e.a. muntsoorten - ravensara - rozemarijn

Contraindicatie: Tanacetum annuum
Niet gebruiken bij vrouwen met een endocriene onbalans. Niet inwendig gebruiken, (de Franse school wel) niet zonder verdunning op de huid gebruiken.

Veiligheid: MSDS
Cas no. 8002-66-2. Vlampunt 46 graden C. Niet giftig bij inhaleren. Bij ingestie water of melk drinken, artsw raadplegen, etiket/verpakking tonen. Stabiele vloeistof wat betreft schokken, reageert niet met water.
Xi: irritant voor ogen en huid. Niet gebruiken bij zwangerschap. Niet in grondwater of grond laten afvloeien voor het milieu. Niet gevaarlijk voor de gezondheid geclassificeerd in de EU.

Bron: Material Safety Data Sheet Blue Tansy Marocco, product 436. Tanacetum
        annuum.
          Newsletter august 2000. www.essentiallyoils.com
         David Stewart. The chemistry of essential oils made simple. P. 561.
         Wikipedia. nl.
         Florapathics Organic lioving. www.florapathics.com
         Huile essentielle de Tanaisie annuelle. www.aroma-zone.com
Foto: fr.wikipedia.org
         www.essentialblend.com
         www.skedsmohagelag.com
         www.foroantiguo.infojardin.com