Gielen Aroma

Santalum spicatum

SANTALUM SPICATUM (R.Br.) A.DC.             –                          SANDELHOUT AUSTRALISCH.
Nomenclatureel synoniem: Mida spicata (F. Muell.) Kuntze
                                             Fusanus spicatus R.Br.
                                             Eucarya spicata (R.Br.) Sprague & Summerh.
Synoniem: Santalum cygnorum Miq.
                  Santalum diversifolium (Miq.) A.DC.
                  Fusanus spicatus var. frutescens Hochr.
                  Fusanus diversifolius Miq.
                  Mida cygnorum (Miqw.) Kuntze
Familie: Santalaceae
Gebruikt deel: kernhout. Traditionele destillatie en gezuiverd door vacuüm destillatie.
Ook door oplosextractie waarna het concrète wordt gestoomdestilleerd.
De olie is een heldere, viskeuze vloeistof. Kleurloos tot geel-goud-honingkleurig met een zoete houtachtige, kruidige geur. De geur is bloemig, houtig, fruitig, kruidig en citrusachtig. De geurintensiteit is 5 op de schaal van 10. De smaak is een beetje bitter en zurig.

Santalum is een genus met ongeveer 30 species die voorkomen in Maleisië, Hawaï, Polynesië en Australië. De meest bekende is Santalum album, gecultiveerd in India, door armzalig management op de rand van de afgrond. Groeit ook in het wild in het Noorden van Australië, en nu in plantages in noord west Australië. Oogst zal mogelijk worden over ongeveer 15 jaar, afhankelijk van de regenval. In gebieden met een regenval beneden 300 mm. kan het wel van 50-100 jaar duren voor economisch verantwoorde oogst mogelijk is. S. spicatum groeit in zuid westelijk Australië en is een kleine struik of boom van ongeveer 4-8 meter. Hij groeit op leem en rotsachtige bodem. Het is een wortel parasiet. Hij hecht zich vast aan de wortels van de gastboom. De gastboom wordt gebruikt als hulp voor de sandelhout boom om voedingstoffen en water op te nemen. Aldoende is het mogelijk om de Santalum spicatum in combinatie te doen groeien met bijvoorbeeld mango en cashewnoten bomen en inlandse mahonie en teak. Veel voorkomende gastbomen zijn acacia-soorten, o.a. Acacia acuminata en Acacia aneura. Voorkeur heeft de Acacia acuminata. Deze moet twee jaar geplant worden voordat de sandelhout wordt gezaaid. Het sandelhout zaad ontkiemt voor 25%, dus moet er per plek vier zaadjes worden gezaaid, liefst in een zone met 400-600 mm. regen.
Bij het oogsten van het groene hout wordt de hele boom uit de grond getrokken. Dit levert 40% meer hout op dan bij het afzagen boven de grond. Alle hout is waardevol, zoals wortels en dood hout.

In de periode van 1920 – 1960 werd er olie geproduceerd door de Australische Plaimar maatschappij, maar werd in 1971 gestopt aangezien de houtopbrengst 10 keer hoger was dan de olie opbrengst. Heden ten dag is er weer wel olieproductie en dat zal in de toekomst wel zo blijven, door nieuwe technologie en opkomst van de etherische olie. De oogst en verkoop van sandelhout wordt gecontroleerd door CALM (Department of Conservation and Land Management) 1300 – 2000 ton worden geëxporteerd als hout voor de wierookstokjes markt.. De wierook markt neemt ook genoegen met een lagere kwaliteit, bv. dood hout en spint. Schattingen geven aan dat er voorraad is voor 100 jaar oogst op het huidige oogstniveau in Australië.

De essentiële olie komt vooral voor in het kernhout en in de lagere delen van de boom, de wortels en eindstomp en bevat zo’n 3% olie. Het hout van de Santalum album bevat 7% olie. Als je omhoog gaat via de stam naar de takken, daalt het santalol niveau en het niveau van de bisabol en farnesol nemen toe.
In Noord Queensland groeit de Santalum lanceolatum die ook al sinds de negentiende eeuw geëxporteerd wordt naar Azië. Het kernhout bevat niet zo veel olie als dat van de S. spicatum. Op Mahatma’s Gandi’s begrafenis, 50 jaar geleden werd 3 ton Australisch sandelhout verbrand. Nu wordt er nog jaarlijks 1000 ton uitgevoerd.
In 1845 ging het eerste schip met 4 ton hout naar het verre Oosten. In 1848 was dit 1000 ton en de helft van alle inkomsten uit die tijd kwam uit het hout.
Vanaf 1850  was er een enorme export van sandelhout vanuit West Australië, vanuit Fremantle, dus al 150 jaar wordt de inheemse Santalum spicatum uit de bossen gerukt en nu voorziet Australië in de helft van de wereldvraag naar sandelhout, aangezien de boom in grote gebieden voorkomt in west en zuid Australië.
In 1901 exporteerde de nieuwe staat van West Australië 8000 ton van dit gouden hout. In 1920 werd 14000 ton gekapt voor de Aziatische markt, echter toen in China een burgeroorlog uitbrak, stortte de markt in en lagen de scheepswerven vol met hout. Sinds 1930 is de markt gereguleerd met quota's en alleen houthakkers met licenties mogen kappen. De regulatie houdt nu de export op 3000 ton per jaar, terwijl de vraag in China met 50% per jaar toeneemt en de wereldvraag met 5% per jaar, dus: “booming industries”.

In tegenstelling tot vroeger, toen het alleen om export van het hout ging, maakt de Australische industrie nu ook producten van het sandelhout, met name de Wescorp’s Sandelwood Division. Zij exporteren maandelijks 200 ton stammen en houtsnippers en exporteren eveneens wierookstokjes (15000 per dag). Zij verwerken 2000 ton per jaar en dat is een derde van de wereldmarkt. De helft wordt geëxporteerd, een derde wordt tot poeder gemaakt voor wierook en uit een vijfde wordt olie gewonnen uit de houtsnippers. Uit economisch ecologisch oogpunt worden plantages aangelegd om de natuurlijke bronnen te beschermen. Australië regelt dit beter dan India en Indonesië, die vroeger maar raak kapten, maar hun zaakjes nu ook beter hebben georganiseerd.

Onderzoek door het Department of Conservation and Land Management (CALM) in West-Australië helpt de boeren/planters aan juiste informatie betreffende teelt, grond, klimaat, oogstmethoden, enz. Het geloof dat sandelhout alleen groeit op semi-woestijnachtige grond is onterecht. De reden dat nu 160 miljoen hectare in dit onvruchtbare dorre achterland gevonden worden ligt in het feit dat in de hoger gelegen regengebieden de grond werd vrijgemaakt voor andere oogsten. CALM werkt in jointventures samen met de boeren om plantages aan te leggen voor Sandelhout, Zeeden en Eucalyptussen en Melaleuca species in samenwerking met de Agriculture Department van West-Australië.
Aangezien sandelhout een parasiet is moeten er eerst gastbomen worden geplant, meestal acacia soorten. Economisch is dit natuurlijk ook interessant. Ook op andere manieren wordt hier gebruik van gemaakt. Individuele planters prepareren zo meer dan 1000 hectaren bush per persoon. Dit planten in de bush heeft vele voordelen, omdat de gastplanten reeds aanwezig zijn. Wel is het arbeidsintensief.
Olieproductie is complex en kostbaar. MtRomance met Steve Birbeck is een paar jaar in productie en heeft 6 miljoen euro geïnvesteerd. De regering geeft hun gegarandeerde houtcontracten voor de tijd van 10 jaar. Bij de verwerking van sandelhout gaat niets verloren. Na oliedestillatie is de restolie nog goed voor wierookproducten.
Commerciële productie van de olie begon in 1880, echter het santalol percentage was erg laag. In 1921 werd de wetenschappelijke controle en systematische productie ontwikkeld. De kwaliteit van de geproduceerde olie werd progressief verbeterd tot het punt dat de Australische olie werd erkend als een equivalent van de Oost Indische Santalum album olie. In 1997 begon Mt Romance een 6 jarig onderzoek- en ontwikkelingsproject en met nieuwe technologie is de maatschappij in staat om om commercieel hoog gekwalificeerde olie te oogsten. Ze hebben een 10-jarig contract afgesloten met de regering van West Australië voor de levering van 1000 ton hout per jaar. Aldoende is kwaliteit, beschikbaarheid, stabiliteit in levering en prijzen verzekerd. De Australische olie is even effectief in farmacologie en soms zelfs superieur aan de Indische.

In 1828 werd sandelhout olie voor het eerst toegepast door Guerlain die het toevoegde aan “Jicky” en in 1989 aan “Samsara”. Heden ten dage wordt sandelhout nog gebruikt bij Christian Dior, in Poison, bij Yves Saint Laurent in Opium en door Calvin Klein in Obsession.
Het hoge nivo van sesquiterpenen alcohol vertraagd de vervluchtiging van de geurige componenten en daarom is sandelhout een uitstekend fixatief met een “lang leven”. Beide oliën, S. album en S. spicatum bevatten a-santaleen, epi-b-santaleen, b-santaleen, a-curcumeen en b-curcumeen. Deze bestanddelen spelen een belangrijke rol bij de geur van de olie en hebben waardevolle ontstekingremmende eigenschappen. S. spicatum bevat ook dendrolasine, een sesquiterpeen dat het een zoete lemongrassachtige geur geeft. Door de toename in de olie van de santalol werd de kwaliteit dusdanig verbeterd, dat de S. spicatum therapeutisch gelijkgesteld werd met de S. album. In 1932 werd de S. spicatum opgenomen in de British, Franse, Belgische en Japanse Pharamacopoeia.
Sandelhout is bacteriostatisch en daarom veel gebruikt in cosmetische formules (badolie, cream, lotions, deodorant, shampoo, maskers, enz.) Verder in de parfumerie- en zeepindustrie.
In de aromatherapie kan de olie puur, in blends, synergieën, en in draagolie gebruikt worden
Een goede kwaliteit hout levert nu ongeveer 6000 euro de ton op.

Werkzame bestanddelen: houtolie
TGA: therapeutic goods administration, Australië, volgens de capillaire gaschromatografie:
a-bisabolol+epi-a-bisabolol 3-20%  -  a-santalol 10-25% - b-santalol 5-12%- E,E
farnesol 2-15% - Epi-b-santalol 1-3,5% - Z-nuciferol 5-155 - Z-lanceol 2-5%
Geur: doordringend, zoet, houtachtig.
Kleur: kleurloos, bruin, of geel/groen.
Ester waarde 4,5. Zuurwaarde 7. Brandpunt 140° C. Soortelijk gewicht 20°C is 0.9602. Refractieve index 1.5063. Oplosbaar in ethanol van 70%, niet in water.

Specifiek werkzaam:
S. spicatum is waardevol bij de behandeling van candida albicans, (zelfs effectiever dan teatree), tegen trichomonas vaginalis, de t. mentagrophytes, T. rubrum van atleet voet, de acne propionibacterie, herpes simplex 1 en 2, de staphylococcus aureus, huidbescherming en tegen MRSA.
Verder: door de farnesol, 5-10% heeft de olie een anti-microbe werking, sterk antiseptisch - adstringent - diuretisch – bloeddrukregulator - expectorant – antiseptisch bij bronchitis – droge, aanhoudende en vastzittende hoest – zere keel – infecties van de urinewegen – cystitis – gonorroea – zonnebrand – droge huid – acne – huid infecties – impetigo – folliculitis – infectie bovenste luchtwegen – artritis – menstuele kramp – psoriasis – mogelijk is de olie een chemo-beschermer.
Inhaleren is goed voor de luchtwegen en kalmerend.
De a-bisabolol is anti-ontsteking, evenals b-santaleen 1%.
In 1979 onderzochten M.F. Beylier en S.A. Givaudan de antimicrobe activiteiten van 10 essentiële oliën, daarbij bleek de Santalum spicatum de grootste activiteit aan de dag te leggen, bijvoorbeeld tegen Saphylococcus aureus was de activiteit 25 maal groter dan die van Melaleuca alternifolia, evenals tegen candida albicans. Europees onderzoek in Noorwegen gaf de activiteit aan tegen gram positieve organismen, inclusief Staphylococcus aureus en MRSA en veel species van de streptococcen, (acne, tinea, atleetvoet, ringworm). Tegen alle bacteriën, behalve de enterobacterie, was sandelhout meer effectief dan teatree.

                         Geestelijk:
Sandelhout wordt gebruikt voor meditatie en religieuze doeleinden bij de Hindoes en Boedhistische godsdiensten. In wierookproducten kan het de geur versterken.

Combinaties:
Zie Santalum album.

Contra indicatie:
Niet toxisch, niet huidirriterend of –sensitiverend.

Santalum spicatum wordt als hout gewaardeerd als een eerste klas product en heeft nu een jaarlijkse export van rond de  $10 miljoen.(1999).
De CALM heeft een vierjarig onderzoek gedaan en dat wijst uit dat de oogst reserves van Santalum spicatum meer dan 200.000 ton zijn, de grootse sandelhout bron in de wereld.
Ieder jaar wordt 2000 ton geoogst, onder toezicht van de CALM Forest Products Division, zowel dood als groen hout. Het meeste hout wordt geëxporteerd alhoewel een nieuw bedrijf in Albany nu sandelhout olie en andere producten produceert.
Ook wordt er op contract jaarlijks 200 ton dood hout geoogst met een waarde van $ 230.000 dat anders ten prooi zou vallen aan bushfire en natuurlijk verval.

Bron: Shirley & Len Price: Aromatherapy for Health Professionals, 1999
          Salvatore Battaglia: The complete Guide to Aromatherapy 1995.
          Patricia Davis: A-Z Aromatherapy 1988
          Wikipedia eng. Santalum spicatum.
          USDA GRIN Taxonomy for Plants Santalum spicatum (R.Br.) A. DC.
          Stephan Arctander- Perfumes and Flavorings of Natural Origin.
          Sally Hangar – The Aromatherapy Practitioner’s Manual TED Case studies – Sandelwood,
          1997
          TGA: therapeutic goods administration, Australië. Constituents.
Foto: www.fpc.wa.gov.au 
          www.asgap.org.au  
          www.worldwidewattle.com
          www.nl.wikipedia.org (en., fr.)
          www.simplyaromatherapy.co.uk
          www.profumo.it
          www.homs.com
          www.wheatbelttourism.com

©®Copyright en registratie notaris. André Gielen 2001 – december 2007